sobota, 31 sierpnia 2019

KALENDARIUM: 31 sierpnia

152 lata temu zmarł Charles Baudelaire (ur. 9 kwietnia 1821 w Paryżu, zm. 31 sierpnia 1867 tamże) – poeta i krytyk francuski, parnasista zaliczany do grona tzw. „poetów przeklętych”. Znany z przekładów utworów m.in. Edgara Allana Poego. Prekursor symbolizmu i dekadentyzmu.
Początkowo uczył się w Collège Royale w Lyonie. Od 1836 przebywał ponownie w Paryżu jako uczeń Collège Louis-le-Grand. W tym okresie powstały jego pierwsze wiersze, pisane w języku francuskim i po łacinie. W 1839 został usunięty ze szkoły. Zdał jednak z powodzeniem egzamin maturalny w trybie eksternistycznym. W 1840 rozpoczął studia prawnicze. Obracał się w towarzystwie bohemy Paryża. Zbulwersowana jego zachowaniem rodzina postanowiła go od tego środowiska odseparować.
Jako młodzieniec, wysłany przez ojczyma w podróż morską na Mauritius, Reunion i do Indii, powrócił do ojczyzny bogatszy o wrażenia, które miały wywrzeć znaczący wpływ na jego twórczość. W Paryżu nawiązał kontakt ze środowiskiem pisarskim, m.in. z T. Gautierem, J. Banville'em, Ch. Sainte-Beuve'em; wieloletni romans ze statystką teatralną J. Duval znalazł odbicie w utworach poetyckich Baudelaire'a.
Miłośnik malarstwa, w 1845 r. wydał pierwsze studium poświęcone tej dziedzinie sztuki „Salon 1845”. W tym czasie powstał też projekt tomu „Lesbijki” (pierwotny tytuł „Kwiatów zła”).
Rok 1848 przyniósł pierwsze publikacje przekładów Baudelaire'a z E.A. Poego, które w dorobku poety odegrały rolę równorzędną z jego twórczością własną. Baudelaire wydał szkice o malarstwie, które weszły w skład kanonu nowoczesnej krytyki sztuk plastycznych: Metoda krytyczna, Eugene Delacroix, Ingres.
1855 osiemnaście jego utworów poetyckich zostało wydrukowanych w „Revue des deux Mondes”. Dwa lata później ukazały się „Kwiaty zła”, z entuzjazmem przyjęte przez krytykę i publiczność, przez sąd uznane za przejaw obrazy moralności i obyczajów. W skład tomu weszły najważniejsze utwory poetyckie Baudelaire'a: Albatros, Balkon, Don Juan w piekle, Otchłań.
Poeta urzeczony śmiercią, zafascynowany potęgą zła i brzydotą jako dopełnieniem piękna, pokazuje rozkład materii (ropiejące rany, ciała toczone przez robaki), szokuje odważnym erotyzmem i przedstawia sugestywną wizję przedmieść Paryża - miasta-molocha. Dopełnieniem i rozwinięciem „Kwiatów zła” miał być, w opinii samego autora, zbiór poematów prozą „Paryski spleen” (1864). Od 1858 r. Oprócz wymienionych utworów za życia poety ukazały się: studia o malarstwie „Dzieło i życie Delacroix” (1863), „Malarz życia współczesnego” (1863) oraz pełen akcentów osobistych dziennik „Moje serce obnażone”. Długo niedoceniany, Baudelaire wpłynął na rozwój symbolizmu oraz późniejsze kierunki w literaturze.
Charles Baudelaire przyjaźnił się z takimi pisarzami jak Honoré de Balzac, Gérard de Nerval czy Theophile Gautier.
Jego − epatująca śmiałą erotyką, brzydotą, obrazami zła i profanacji − twórczość wywoływała w swoim czasie kontrowersje, a autora wielokrotnie oskarżano o obrazę moralności. Baudelaire często podejmował tematy prostytucji, dewiacji, życia na marginesie społecznym oraz buntu przeciwko tradycji i religii. W jego twórczości widoczne są akcenty mizoginiczne oraz gnostyckie.
Baudelaire, uzależniony od eteru i opium, coraz bardziej podupadał na zdrowiu. Stan poety coraz bardziej się pogarszał. Przewieziony przez matkę do Paryża, wkrótce zmarł. W latach 1868-70 ukazało się 7 tomów „Dzieł zebranych” Baudelaire'a.
„Poeta jest podobny księciu na obłoku, Który brata się z burzą, a szydzi z łucznika; Lecz spędzony na ziemię i szczuty co kroku Wiecznie się o skrzydła olbrzymie potyka.”

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz