sobota, 31 sierpnia 2019

KALENDARIUM: 31 sierpnia (3)

Dzisiaj przypada 78 rocznica śmierci Mariny Cwietajewej (8 października 1892 w Moskwie, zm. 31 sierpnia 1941 w Jełabudze) – rosyjskiej poetki, uważanej za jedną z najważniejszych rosyjskich poetek XX wieku.
Cwietajewa była jedną z najoryginalniejszych poetek rosyjskich XX w. Jej utwory były kontynuacją sprzeczności prądów akmeizmu i symbolizmu. Wśród poruszanych przez nią tematów była m.in. kobieca seksualność oraz namiętność. Jej spuścizna literacka zaczęła być doceniana dopiero w latach 60. XX w., a wiele utworów zaginęło.
Marina podróżowała po wielu krajach Europy: Włoszech, Szwajcarii i Niemczech. Częściowo też odbywała nauki za granicą, w tym na pensjach w Lozannie i Fryburgu. W 1909 r. uczestniczyła w kursie literatury francuskiej na Sorbonie. Od 6 roku życia pisała wiersze (także w języku francuskim i niemieckim).
Wtargnęła w świat moskiewskiej bohemy, gdzie 'nie opowiadając niczego o swym życiu, nie przestawała właściwie nigdy mówić o sobie'. W 1910 roku własnym nakładem wydała debiutancki tomik poezji pt. „Album wieczorny”, dość ciepło przyjęty przez krytykę. Poszła do znajdującej się blisko domu drukarni i zamówiła 500 egzemplarzy, po 226 stron każdy. Nikt z rodziny specjalnie się tym nie przejął, za to entuzjastyczne hymny na jej część śpiewał poeta Maks Wołoszyn, który wprowadził ją w wielki świat.
Rewolucję październikową przyjęła z wrogością, widząc w niej powstanie „sił szatańskich”. Jednocześnie czas ten był okresem powstania znakomitych wierszy, opublikowanych w tomiku „Wiorsty” (1921).
W 1922 r. bolszewicy pozwolili jej na emigrację. W maju wyjechała do Berlina, gdzie połączyła się z żyjącym na emigracji mężem i przeniosła się z nim do Pragi, gdzie żyli głównie ze stypendium wypłacanego emigrantom rosyjskim przez miejscowy rząd. Jeszcze w Berlinie emigracyjne wydawnictwa wydały dwa tomy poezji Cwietajewej: „Wiersze do Błoka” i „Rozłąka”, pozytywnie przyjęte przez krytykę. W czasie pobytu w Czechosłowacji ukazał się kolejny tom wierszy pt. „Rzemiosło”, cieszący się wielką popularnością. W sumie w tym okresie wczesnej emigracji powstały poematy manifestujące namiętny stosunek do życia, o kunsztownej retoryce. Na emigracji tworzyła także eseje oraz wspomnienia, zwłaszcza w późniejszym okresie, gdy jej poezje były coraz gorzej przyjmowane przez czytelników.
W 1925 wraz z mężem osiedliła się we Francji, początkowo w Paryżu, potem, głównie ze względów finansowych, na prowincji. Jednocześnie zaczął się upadek kariery literackiej Cwietajewej. Nowe wiersze poetki cechowały się nowoczesnością formy i agresywnością stylu, co wzbudziło negatywne uczucia u wielu wydawców i czytelników. Co więcej były tam wypowiedzi, które uraziły praktycznie wszystkie kręgi rosyjskiej emigracji, a także władze sowieckie. Monarchistów oburzała krytyka roli caratu w złamaniu kariery Puszkina, bolszewików drażniły wiersze sławiące męstwo białych, a także krytyka stosunków panujących w Rosji sowieckiej, a wszystkich emigrantów uraziło uznanie przez Cwietajewą wysokiego poziomu artystycznego bolszewickich pisarzy, np. Gorkiego i Majakowskiego. Dodatkowo Cwietajewa zaczęła silnie krytykować wyalienowaną i pozbawioną nadziei postawę całej emigracji.
W 1939 roku Marina Cwietajewa przybyła do ZSRR.). Pomimo tego, że Cwietajewa była „żoną wroga ludu”, wbrew typowym praktykom tych czasów, Cwietajewej nie aresztowano i nie pozbawiono pracy. Musiała się wyprowadzić z daczy NKWD, otrzymała jednak od państwowego Funduszu Literatury mieszkanie w podmoskiewskim Golicynie, bezpłatne wyżywienie oraz zlecenia na tłumaczenia z języków obcych. Próbowała też wydać swoje wiersze, jednak uzyskały one bardzo niskie opinie recenzentów (zgodne zresztą z wcześniejszymi opiniami czołowych sowieckich literatów, m.in. Majakowskiego, Gorkiego, a nawet Achmatowej).
Z powodów finansowych musiała zamienić mieszkanie na tańsze, ale dalej mieszkała w Moskwie albo jej okolicach. Po wybuchu wojny Cwietajewa z synem, jak inni literaci, została ewakuowana do Jełabugi w Tatarstanie.
Marina Cwietajewa to poetka wyklęta, zbuntowana, przekraczająca normy społeczne i poszukująca nowych dróg w poezji XX wieku. Przyjaciółka wielkich poetów swoich czasów, Borysa Pasternaka i Rainera Marii Rilkego.

KALENDARIUM: 31 sierpnia (2)

WOJCIECH BANACH (ur. 31 sierpnia 1953 w Bydgoszczy), poeta, prezes bydgoskiego
oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, kolekcjoner starych pocztówek o tematyce patriotycznej.
Autor książek, m. in.: "Skrzyżowanie", "Punkty wspólne", "Wybór wierszy",
"Odgrodzony przez przypadki", "Nie tylko aniołowie", "Mężczyzna z sąsiedniej klatki",
"Rondo Bydgoszcz", "Śmierciochron", "Strzępy i pąki", "Plac Piastowski i inne wiersze".

JAROSŁAW STANISŁAW JACKIEWICZ (ur. 31 sierpnia 1968 w Bydgoszczy), poeta,
krytyk literacki, współtwórca i główny administrator profilu grupowego na Facebooku
"Myśl Poetycka". Autor książek: "Barwy samotności", "W głębi", "Pod powierzchnią słów",
"Metarozmowy", "Powrót do Brzozowego Lasu", "Nocą napisany", "Wilk", "Imiona",
"Zapalić milczenie..."

KALENDARIUM: 31 sierpnia

152 lata temu zmarł Charles Baudelaire (ur. 9 kwietnia 1821 w Paryżu, zm. 31 sierpnia 1867 tamże) – poeta i krytyk francuski, parnasista zaliczany do grona tzw. „poetów przeklętych”. Znany z przekładów utworów m.in. Edgara Allana Poego. Prekursor symbolizmu i dekadentyzmu.
Początkowo uczył się w Collège Royale w Lyonie. Od 1836 przebywał ponownie w Paryżu jako uczeń Collège Louis-le-Grand. W tym okresie powstały jego pierwsze wiersze, pisane w języku francuskim i po łacinie. W 1839 został usunięty ze szkoły. Zdał jednak z powodzeniem egzamin maturalny w trybie eksternistycznym. W 1840 rozpoczął studia prawnicze. Obracał się w towarzystwie bohemy Paryża. Zbulwersowana jego zachowaniem rodzina postanowiła go od tego środowiska odseparować.
Jako młodzieniec, wysłany przez ojczyma w podróż morską na Mauritius, Reunion i do Indii, powrócił do ojczyzny bogatszy o wrażenia, które miały wywrzeć znaczący wpływ na jego twórczość. W Paryżu nawiązał kontakt ze środowiskiem pisarskim, m.in. z T. Gautierem, J. Banville'em, Ch. Sainte-Beuve'em; wieloletni romans ze statystką teatralną J. Duval znalazł odbicie w utworach poetyckich Baudelaire'a.
Miłośnik malarstwa, w 1845 r. wydał pierwsze studium poświęcone tej dziedzinie sztuki „Salon 1845”. W tym czasie powstał też projekt tomu „Lesbijki” (pierwotny tytuł „Kwiatów zła”).
Rok 1848 przyniósł pierwsze publikacje przekładów Baudelaire'a z E.A. Poego, które w dorobku poety odegrały rolę równorzędną z jego twórczością własną. Baudelaire wydał szkice o malarstwie, które weszły w skład kanonu nowoczesnej krytyki sztuk plastycznych: Metoda krytyczna, Eugene Delacroix, Ingres.
1855 osiemnaście jego utworów poetyckich zostało wydrukowanych w „Revue des deux Mondes”. Dwa lata później ukazały się „Kwiaty zła”, z entuzjazmem przyjęte przez krytykę i publiczność, przez sąd uznane za przejaw obrazy moralności i obyczajów. W skład tomu weszły najważniejsze utwory poetyckie Baudelaire'a: Albatros, Balkon, Don Juan w piekle, Otchłań.
Poeta urzeczony śmiercią, zafascynowany potęgą zła i brzydotą jako dopełnieniem piękna, pokazuje rozkład materii (ropiejące rany, ciała toczone przez robaki), szokuje odważnym erotyzmem i przedstawia sugestywną wizję przedmieść Paryża - miasta-molocha. Dopełnieniem i rozwinięciem „Kwiatów zła” miał być, w opinii samego autora, zbiór poematów prozą „Paryski spleen” (1864). Od 1858 r. Oprócz wymienionych utworów za życia poety ukazały się: studia o malarstwie „Dzieło i życie Delacroix” (1863), „Malarz życia współczesnego” (1863) oraz pełen akcentów osobistych dziennik „Moje serce obnażone”. Długo niedoceniany, Baudelaire wpłynął na rozwój symbolizmu oraz późniejsze kierunki w literaturze.
Charles Baudelaire przyjaźnił się z takimi pisarzami jak Honoré de Balzac, Gérard de Nerval czy Theophile Gautier.
Jego − epatująca śmiałą erotyką, brzydotą, obrazami zła i profanacji − twórczość wywoływała w swoim czasie kontrowersje, a autora wielokrotnie oskarżano o obrazę moralności. Baudelaire często podejmował tematy prostytucji, dewiacji, życia na marginesie społecznym oraz buntu przeciwko tradycji i religii. W jego twórczości widoczne są akcenty mizoginiczne oraz gnostyckie.
Baudelaire, uzależniony od eteru i opium, coraz bardziej podupadał na zdrowiu. Stan poety coraz bardziej się pogarszał. Przewieziony przez matkę do Paryża, wkrótce zmarł. W latach 1868-70 ukazało się 7 tomów „Dzieł zebranych” Baudelaire'a.
„Poeta jest podobny księciu na obłoku, Który brata się z burzą, a szydzi z łucznika; Lecz spędzony na ziemię i szczuty co kroku Wiecznie się o skrzydła olbrzymie potyka.”

środa, 28 sierpnia 2019

REKOMENDACJE "MYŚLI POETYCKIEJ": Sandomierz


6. BIESIADA "MYŚLI POETYCKIEJ" - ZAPROSZENIE NA WRZESIEŃ!


Lista Autorów, występujących na 6.BMP (na razie jeszcze otwarta):
Lucyna SIEMIŃSKA, Jarosław Stanisław JACKIEWICZ,
Barbara JENDRZEJEWSKA, Artur ŁUKASIK, Juliusz RAFELD,
Anna SWOIŃSKA, Joanna KONWALSKA-RONA,
Andrzej OSSOWSKI (Sępólno Krajeńskie),
Wojciech Hieronymus BORKOWSKI (Olsztyn),
Rafał ROSZCZYNIAŁA, Maria CHILICKA,
Krystyna WULERT i Krystyna MAZUR (Szczecinek).

MEDAL ZYGMUNTA KRASIŃSKIEGO

W październiku 2019 roku w Opinogórze, podczas XXIV Ciechanowskiej Jesieni Poezji, zostanie po raz pierwszy wręczony Medal Zygmunta Krasińskiego, wielkiego polskiego poety romantycznego, autora powieści, dzieł filozoficznych i ogromnego zestawu listów. Twórca ten należał do pokolenia, które zaznało goryczy klęski i radości chwilowych zwycięstw i był przedstawicielem tych pisarzy religijnych i kulturowych, którzy próbowali stworzyć w swoich dziełach czytelny system historiozoficzny. Tworząc kolejne dzieła odzwierciedlał w nich tragizm człowieka XIX wieku, uwikłanego w wojny i tragedie narodowe, ale też wskazywał drogę rozwoju, wierzył, że Polska znalazła się w obrębie paradygmatu kosmogonicznego. Niósł w sercu przekonanie, że to, co wydarzyło się u początku dziejów wszechświata, wraca stale w historii globowej narodów i zapowiada odrodzenie w nowych strukturach. Nawet największe wojny tłumaczył walką elementów w kosmosie i czekał na cud rozświetlenia nowych czasów i nowych ludzi, nowego Słońca i nowego istnienia. Wielu twórców następnych epok próbowało zbliżyć się do wzorców, zachowanych w twórczości Krasińskiego, wielu też swoją oryginalną twórczością podążało śladem jego wielkości i oryginalności. Medal Zygmunta Krasińskiego przyznawany będzie polskim i zagranicznym twórcom, badaczom i artystom, za wybitne zasługi dla kultury polskiej i jej promowanie w innych krajach świata. Utworzony w 160 rocznicę śmierci poety przyznawany będzie przez Kapitułę, której pierwszą Przewodniczącą została dr Teresa Kaczorowska, a w jej skład weszli i wejdą znani poeci i eseiści oraz kolejni laureaci Medalu. Na jego awersie przedstawiono sylwetkę poety i napis Medal Zygmunta Krasińskiego oraz daty życia 1812–1859, a na rewersie umieszczono przedstawienie pomnika nagrobnego matki poety z kościoła w Opinogórze oraz nazwy miast polskich i europejskich, w których przebywał i pisał swoje dzieła. Do Kapituły wszedł i Medal depozytowy w pełnej randze otrzymał Dariusz Tomasz Lebioda z Bydgosko-Toruńskiego Oddziału Związku Literatów Polskich.

KALENDARIUM: 28 sierpnia

270 lat temu urodził się JOHANN WOLFGANG VON GOETHE,
poeta niemiecki, autor m.in. "Fausta" i "Cierpień młodego Wertera".

poniedziałek, 26 sierpnia 2019

KALENDARIUM: 27 sierpnia

27 sierpnia 1894 roku w Drohobyczu urodził się znakomity poeta, prozaik i eseista, filar Wielkiej Piątki Skamandryckiej - Kazimierz Wierzyński.

W 1912 ukończył liceum klasyczne w Stryju, studiował filozofię, literaturę i historię na uniwersytetach w Krakowie i Wiedniu, a po wojnie krótko we Lwowie. Debiutował w 1913 wierszem Hej, kiedyż, kiedyż! w drohobyckiej jednodniówce "1863". W czasach szkolnych i studenckich brał udział w ruchu niepodległościowym, m.in. w Drużynach Sokolich, po wybuchu I wojny światowej wstąpił ochotniczo do Legionu Wschodniego, po jego rozwiązaniu został wcielony do armii austriackiej. Od 1915 do 1918 przebywał w niewoli rosyjskiej w obozie jenieckim w Riazaniu. Po ucieczce stamtąd brał udział w konspiracyjnej działalności POW w Kijowie, skąd przedostał się do Warszawy (jesień 1918) i zaczął brać udział w stołecznym życiu literackim. Współpracował z pismem "Pro Arte et Studio", brał udział w wystąpieniach kabaretu Pod Picadorem, był jednym z współtwórców grupy poetyckiej "Skamander", wydał debiutancki tomik poetycki Wiosna i wino (1919).

KALENDARIUM: 26 sierpnia

139 lat temu urodził się Guillaume Apollinaire (ur. 26 sierpnia 1880 w Rzymie, zm. 9 listopada 1918 w Paryżu) - poeta francuski przełomu XIX i XX wieku, największy przedstawiciel awangardy poetyckiej.
Faktycznie nazywał się Wilhelm Apolinary Kostrowicki. Jego matka Angelika Kostrowicka była polską szlachcianką. Apollinaire dzieciństwo i młodość spędził wraz z matką i młodszym o dwa lata bratem Albertem w Rzymie, Monako, Cannes i Nicei. Tam też uczęszczał do szkół. W 1899 roku przyjechał do Paryża.
W 1901 debiutował swoimi wierszami na łamach miesięcznika La Grande France, rok później debiutował jako prozaik w La Revue blanche – wtedy po raz pierwszy użył pseudonimu Guillaume Apollinaire. Poeta pracował także jako dziennikarz. Zaczęto zapraszać go na salony i wieczory literackie, Guillaume Apollinaire publikował coraz więcej, był jednym z członków społeczności artystycznej na Montparnasse (przyjaźnił się z Pablem Picasso). W roku 1911 przyłączył się do Szkoły z Puteaux, gdzie kształtował się kubizm.
Apollinaire był początkowo związany z fowistami, następnie z kubistami. Był twórcą terminu surrealizm (inaczej nadrealizm). Trudno jest go jednak jednoznacznie zaklasyfikować w kontekst jednego z nurtów epoki, skupiony był na swojej własnej drodze artystycznej, którą określał czasem mianem „orfizmu dramatycznego”.

środa, 21 sierpnia 2019

INFORMUJEMY, ŻE...: sierpień 2019


W środę 14 sierpnia b.r. na Podwórku z Kulturą
wystąpiła Grupa Literacka ET CETERA,
w okrojonym składzie:
Marietta Gawrych,
Joanna Gładykowska,
Łukasz Gawrych
i Piotr Stareńczak.
Grupę założyli przed laty Piotr Stareńczak (na drugim zdjęciu)
i Tomasz Owczarzak. Stareńczak jest autorem trzech książek autorskich:
"Zamglone horyzonty", "Zapiski piwnicznego szczura" i powieść-esej "Gilles";
wkrótce ukaże się czwarta pozycja. Z innych "solowych" dokonań Grupy
należy wymienić "Katedrę o miękkich bokach" Owczarzaka oraz
"Halo poezja" i "Prosto z moich oczu" Gładykowskiej, która podczas wieczoru
na Podwórku nie tylko czytała wiersze, ale i... śpiewała z zespołem muzycznym.